دين که در اصلاح فرد و جامعه تأثيرى عميق دارد و بلكه تنها وسيله سعادت و نيكبختى است.

جامعهئى كه به دين پاى‏بند نباشد واقع‏بينى و روشنفكرى را از دست مى‏دهد و عمر گرانمايه خود را در گمراهى و ظاهربينى مى‏گذراند. عقل را زير پا گذاشته چون حيوانات كوتاه نظر و بى خرد زندگى مى‏كند؛ دچار زشتى اخلاق و پستى كردار مى‏شود و بدين ترتيب از امتيازات انسانى محروم مى‏گردد.

چنين جامعه‏ئى گذشته از اينكه بسعادت ابدى و كمال نهائى خود نمى‏رسد در زندگى كوتاه و زودگذر اين جهان هم نتايج شوم و ناگوار انحرافات و كجرويهاى خود را خواهد ديد. و دير يا زود چوب غفلت خود را خواهد خورد. و بروشنى خواهد فهميد كه تنها راه سعادت همان دين بوده است و سرانجام از كردار خود پشيمان خواهد شد.

خداى متعال در كلام خود مى‏فرمايد:

قد افلح من زكيها و قد خاب من دسيها.

كسى كه خود را از آلودگيها حفظ كند رستگار است و آنكس كه بهر ناروائى نزديك شود بهدف خود يعنى به خوشبختى و رستگارى نخواهد رسيد.

البته بايد دانست كه آنچه سعادت انسان و نيكبختى فرد و جامعه وابسته بآن است بكار بستن دستورات دينى است. تنها نامگذارى فائده ندارد زيرا آنچه كه ارزش دارد خود حقيقت است نه دعوى حقيقت؛ كسيكه خود را مسلمان مى‏خواند و با درون تيره و اخلاق پست و كردار زشتى كه دارد منتظر فرشته سعادت است مانند بيمارى است كه نسخه پزشك را در بغل گذاشته توقع بهبودى دارد و مسلماً با چنين فكرى به سرمنزل مقصود نخواهد رسيد.

خداى متعال در كلام خود مى‏فرمايد:

ان الذين آمنوا و الذين هادوا و النصارى و الصابئين من آمن بالله و اليوم الاخر و عمل صالحاً فلهم اجرهم عند ربهم.

از ميان كسانيكه مسلمان يا يهودى يا صائبى يا نصرانى ناميده مى‏شوند آنانكه براستى بخدا و روز قيامت ايمان آورده‏اند و كردار شايسته دارند پيش خدا داراى پاداش نيك خواهند بود.

ممكن است تصور شود كه بنا بمضمون اين آيه كسانيكه بخدا و روز قيامت ايمان آورده‏اند و داراى عمل صالح هستند اگرچه همه پيغمبران يا بعضى از آنان را قبول نداشته باشند رستگار خواهند بود ولى بايد دانست كه در سوره نساء آيه 150 و 151 خداوند عالم كسانى را كه به پيغمبران يا به بعضى از آنان ايمان ندارند كافر دانسته است.

بنابراين كسى از ايمان خودش بهره‏مند خواهد بود كه بهمه پيغمبران ايمان آورده و داراى عمل صالح باشد.

اجمالى از تاريخ اديان

مطمئن‏ترين راه در تحقيق اجمالى پيدايش اديان كه از نظر دينى مى‏توان اعتماد نمود همان است كه قرآن كريم اجمالاً بيان آن مى‏پردازد زيرا از هر گونه خطا و اشتباه و اعمال تعصب و غرض‏رانى منزه و مبراست.

دين خدا كه همان دين اسلام است ان الدين عند الله السلام از نخستين روز پيدايش بشر همراه وى بوده است؛ زيرا چنانكه در قرآن كريم تصريح شده نسل كنونى بشر بدو نفر مرد و زن منتهى است كه در قرآن كريم بنام آدم و زوجه‏اش حوا ناميده شده‏اند؛ و آدم پيغمبر بوده و وحى‏هاى آسمانى به وى نازل مى‏شده است دين آدم بسيار ساده و مشتمل بر كلياتى چند بوده مانند اينكه مردم بايد در يادخدا باشند و بهمديگر خاصه بوالدين احسان و نيكى كنند و از فساد و قتل و كارهاى زشت دورى نمايند.

پس از آدم و زوجه‏اش، فرزندانشان روزگارى با نهايت سادگى بدون اختلاف مى‏گذرانيدند چون روزبروز شماره افراد افزوده مى‏شد كم كم دور يكديگر جمع شده زندگى دستجمعى را تشكيل دادند.

در اين حال شيوه زندگى را بتدريج مى‏آموختند و خود را بمدنيت نزديكتر مى‏ساختند، چون شماره مردم رو بفزونى گذاشت بقبائل مختلف تقسيم شدند و در هر قبيله نيز بزرگانى يافت مى‏شدند كه افراد قبيله به آنان احترام مى‏گذاشتند و حتى پس از مرگ نيز مجسمه‏هاى ايشان را مى‏ساختند و مورد ستايش قرار مى‏دادند؛ و از همين روزگار بت پرستى در ميان مردم رواج گرفت؛ چنان كه در اخبار امامان وارد شده كه پيدايش بت پرستى از اين راه بوده است و تاريخ بت پرستى نيز همين معنى را تأييد مى‏نمايد كم كم در اثر اجحافاتى كه اقويا بضعفا مى‏نمودند اختلافاتى بين مردم پيدا شد. اين اختلافات و اختلافهاى اتفاقى علت كشمكشهاى گوناگون زندگانى گرديد.

پيدايش اين اختلافات كه بشر را از راه سعادت منحرف ساخته بسوى بدبختى و هلاكت مى‏كشانيد، سبب شد كه خداى مهربان پيغمبرانى را برانگيخت و با ايشان كتاب آسمانى را كه اختلافات بشر را حل و فصل مى‏نمود فرستاد چنانكه خداى متعال در كلام خود مى‏فرمايد:

كان الناس امه واحده فبعث الله النبيين مبشرين و منذرين و انزل معهم الكتاب بالحق ليحكم بين الناس فيما اختلفوا فيه.

دين اسلام و كتاب آسمانى آن:

دين اسلام دينى است جهانى و هميشگى و يك سلسله امور اعتقادى و مقررات اخلاقى و عملى است كه بكار بستن آنها سعادت و نيكبختى انسانرا در دنيا و آخرت تأمين مى‏كند.

مقررات دين اسلام كه از جانب آفريدگار جهان فرستاده شده طورى است كه هر فردى از افراد بشر و هر جامعه‏اى از جامعه‏هاى انسانى كه آنها را بكار بندد بهترين شرائط زندگى و مترقى‏ترين كمال انسانى برايش فراهم خواهد شد.

دين اسلام آثار نيكوى خود را بطور مساوى بهمه كس و هر جامعه‏اى مى‏بخشد و بزرگ و كوچك، دانا و نادان، مرد و زن، سفيد پوست و سياهپوست؛ شرقى و غربى بدون تفاوت مى‏توانند از فوائد و مزاياى اين آئين پاك برخوردار شوند و نيازمندى‏هاى خود را بنحو احسن و اكمل رفع نمايند، زيرا دين اسلام معارف و مقررات خود را روى پايه آفرينش گذاشته و نيازمندى‏هاى انسان را منظور داشته برفع آنها مى‏پردازد و فطرت و ساختمان انسان نيز در همه افراد مختلف و نژادهاى متفاوت و زمانها يكسان است زيرا بديهى است كه جامعه انسانى از خاور گرفته تا باختر يك خانواده نوعى است يعنى همه از نوع انسانند و بزرگ و كوچك، مرد، زن و دانا و نادان؛ سفيد پوست و سياه پوست - آن اعضاء و افراد اين خانواده هستند و در اصول و اركان ساختمان انسانى شريكند و نيازمندى‏هاى افراد مختلف و نژادهاى متفاوت؛ مشابه است و آيندگان بشر نيز فرزندان و زادگان همين خانواده‏اند و قطعاً وارث حوائج و نيازمندى‏هاى اينان مى‏باشند.

در نتيجه، اسلام آئينى است كه برفع نيازمندى‏هاى واقعى و فطرى انسان مى‏پردازد و براى همه كافى و براى هميشه زنده خواهد بود.

بهمين سبب خداى متعال اسلام را دين فطرى مى‏نامد و مردم را بزنده نگاهداشتن فطرت انسانى دعوت مى‏نمايد و بزرگان دين فرموده‏اند:

اسلام دينى است آسان كه بانسان سخت‏گيرى نمى‏كند.

خداى متعال با اينكه دين اسلام را روى اساس فطرت بنا نهاده است و در نتيجه، كليات آن براى همگان قابل فهم و ادراك مى‏باشد، ريشه‏ها و پايه‏هاى اصلى معارف و مقررات آنرا در كتاب آسمانى به پيغمبر گرامى خود حضرت محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) نازل و بيان فرموده است و آن كتاب آسمانى قرآن كريم مى‏باشد.

آئين مقدس آخرين دين آسمانى است و بهمين جهت كاملترين اديان مى‏باشد. با آمدن اين دين اديان قبلى منسوخ شده است زيرا با وجود كامل نيازى بناقص نمى‏باشد. دين مقدس اسلام بوسيله پيامبر گرامى ما حضرت محمد بن عبدالله (صلى الله عليه و آله و سلم) براى بشر فرستاده شده است. اين در رستگارى و سعادت هنگامى بروى جهانيان گشوده شد كه جامعه‏هاى انسانى دوره‏هاى خامى و ناتوانى فكرى خود را گذرانيده و براى بدست آوردن كمال انسانيت آماده شده و شايستگى دريافت معارف و مطالب عالى و بلند پايه الهى و بكار بستن آنها را بدست آورده بودند.

از اين رو اسلام حقايق و معارفى را كه در خور فهم انسان واقع بين است و نيز اخلاق پسنديده‏ئى را كه امتياز انسان بآنست و دستورهائى را كه به همه كارهاى زندگى فردى و اجتماعى انسان سر و سامان مى‏دهد براى بشر آورده و او را بعملى ساختن آنها توصيه مى‏كند.

آموزش دين